سنت فعلی (اصول)سنت فعلی به فعل صادر شده از معصوم علیه‌السّلام به قصد تشریع اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفسنت فعلی، به عملی گفته می‌شود که معصوم علیه‌السّلام آن را به قصد تشریع انجام داده باشد، مانند وضو گرفتن، نماز خواندن و حج به جا آوردن. از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نقل شده که فرمود: «صلّوا کما رایتمونی اُصَلّی؛ نماز بخوانید آن گونه که من می‌خوانم»؛ یعنی بر شما واجب است که از اعمال من پیروی کنید.بنابراین، اگر عملی از معصومی علیه‌السّلام صادر شود، کمترین چیزی که از آن فهمیده می‌شود این است که آن عمل جایز بوده و حرام نمی‌باشد؛ همان گونه که ترک عملی از سوی معصوم علیه‌السّلام بر این دلالت دارد که آن عمل واجب نیست؛ ۱.۱ - مثالبرای مثال، اگر معصوم هنگام دیدن هلال، دو رکعت نماز به جا آورد، این عمل اگر بر وجوب یا استحباب آن عمل دلالت نداشته باشد، دست کم بر مشروعیت و عدم حرمت آن عمل دلالت می‌کند و یا اگر معصوم علیه‌السّلام در نماز قنوت را به جا نیاورد، این ترک معصوم، اگر بر حرمت آن عمل دلالت نداشته باشد، دست کم بر عدم وجوب آن دلالت می‌کند، به دلیل این که معصوم علیه‌السّلام هرگز مرتکب حرام نمی‌شود و ترک واجب نمی‌کند. [۱]
الوجیز فی اصول الفقه، زحیلی، وهبه، ص۳۵.
[۲]
فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ولایی، عیسی، ص۲۱۶.
[۳]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۳، ص (۱۲۰-۱۱۹).
[۴]
اصول الفقه، ابو زهره، محمد، ص۹۷.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۹۲، برگرفته از مقاله «سنت فعلی». |